De geschiedenis van Het Ooievaarsnest

150 jaar openbaar onderwijs in Zwaag

Het Ooievaarsnest begon ooit als de Openbare Lagere School van Zwaag in 1870.

De geschiedenis van het Ooievaarsnest

In 1870 werd achter het gemeentehuis aan de Dorpsstraat van Zwaag een schoolgebouwtje gerealiseerd met een woonhuis voor de hoofdmeester. Meester Pinxter, de langstzittende hoofdmeester uit de geschiedenis van de school, neemt in 1871 de leiding van de school op zich, naast zijn lesgevende taken. Dit houdt hij maar liefst 48 jaar vol tot hij op de leeftijd van 74 jaar met pensioen gaat. Naar hem is dan ook niet voor niets een straat in Zwaag vernoemd. In de tijd van Meester Pinxter was er niet alleen overdag school, maar werd ook in de avonden les gegeven en op zaterdag. 

In mei 1934 werd de Openbare Lagere School als gevolg van bezuinigingen gesloten. Dit onder zwaar protest van de inwoners van Zwaag die nu of naar de katholieke school of naar andere dorpen zoals Blokker en Wognum moesten uitwijken. In 1937 werd de school, na een fikse verbouwing, heropend. Hoofdmeester Kieft was populair en bekleedde ook diverse andere functies in het dorp.

Het oude gebouw aan de Dorpsstraat dat jarenlang dienst had gedaan, bleek op een gegeven moment bouwtechnisch in zo'n slechte staat, dat van verantwoord onderwijs geen sprake meer was. Er werd besloten tot nieuwbouw, in de tegenover het gemeentehuis te ontwikkelen nieuwbouwwijk. Zo kwam de school op zijn huidige plek terecht. Op 20 mei 1966 was het nieuwe schoolgebouw met twee lokalen klaar om in gebruik genomen te worden. Er zaten zo'n 50 leerlingen op de school. Doordat het aantal kinderen groeide, ontstond niet lang daarna de behoefte aan meer lokalen en in 1973 kwamen er nog eens twee lokalen bij. Toen in de jaren tachtig het kleuteronderwijs werd aangesloten was er opnieuw ruimtegebrek en breidde de school verder uit met nog eens zes lokalen. De naam Openbare Lagere School Zwaag moest op dat moment ook veranderd worden en er werd een wedstrijd uitgeschreven met als winnende naam Het Ooievaarsnest. 

De school kabbelde voort totdat Piet Beemsterboer in 1987 als nieuw aangetreden schoolhoofd de opdracht kreeg om Het Ooievaarsnest opnieuw op de kaart te zetten. Hij voerde de slogan "de school waar iedereen telt" in. Ouders werden meer betrokken bij de school met diverse activiteiten en bijvoorbeeld ook bij de invoering van een nieuw type schoolrapport. In 1995 leek het er echter op dat Het Ooievaarsnest zou moeten fuseren met de Bussel in Blokker, vanwege het feit dat het leerlingenaantal onder de Hoornse opheffingsnorm van 190 leerlingen bleef. Maar de fusie ging niet door en Het Ooievaarsnest bleef een zelfstandige school. Aan het einde van het schooljaar in 1999 werd de school zelfs uitgeroepen tot een van de beste scholen van Nederland door de Onderwijsinspectie.

De school groeide verder en in 1999 werd het kleutergymlokaal omgebouwd tot leslokaal, de kleuters gingen in het vervolg naar de naastgelegen gymzaal voor de gymlessen. De groei zette door en dus werd nagedacht over een manier waarop er nog meer lokalen konden worden gerealiseerd. In eerste instantie was het de bedoeling om twee lokalen boven de kleedkamers van de gymzaal te bouwen, maar toen dat idee niet door kon gaan, werd besloten een stalen constructie te bouwen zodat er in 2002 twee nieuwe lokalen boven het bestaande schoolgebouw kwamen te "hangen". Kort daarna besloot de wethouder dat de school samen met de BSO de lokalen moest gaan gebruiken. Het betekende dat iedere dag de inrichting moest worden omgebouwd van klaslokaal naar huiselijke BSO ruimte en andersom. Het Ooievaarsnest was daarmee de eerste school in Hoorn met onderwijs en opvang in een.

Op 7 februari 2003 werd de nieuwe straatnaam onthuld. De Schoolstraat veranderde in de Kalbstraat, vernoemd naar burgemeester Kalb van Zwaag. Het oude straatbordje hangt nog steeds in de school. 

Zwaag en daarmee Het Ooievaarsnest groeide verder. De wijk Bangert-Oosterpolder bracht nieuwe leerlingen, die vanaf 2006 onder meer opgevangen werden in drie nieuwe lokalen tegenover het kerkje, op de plek waar de oude kleuterschool had gestaan. Na de komst van twee nieuwe scholen in de nieuwe wijk begon het leerlingaantal van Het Ooievaarsnest gestaag af te nemen. De wijk rond de school vergrijsde en de teller zakte naar 85 kinderen. Er was opnieuw een impuls nodig om de toekomst van Het Ooievaarsnest veilig te stellen. Groei was dan ook de belangrijkste opdracht voor de eerste vrouwelijke directeur van Het Ooievaarsnest Caroline Sunnotel. Samen met de Bussel, die in hetzelfde schuitje zat, ging het team aan de slag met het vernieuwen van de organisatie van het onderwijs. 

Een oplossing voor de combinatiegroepen waar de kleine school noodgedwongen mee te maken had werd uitgewerkt en in de bovenbouw (groep 5 t/m 8) geïmplementeerd. Tijdens de belangrijke instructielessen voor rekenen, spelling, taal en begrijpend lezen werden de groepen opgesplitst in jaargroepen en een onderwijsassistente werd ingeschakeld om de kinderen bij het nieuwe zelfstandig werkmoment te begeleiden. De leerkrachten specialiseerden zich in taal of rekenen en namen de lessen voor groep 5 t/m 8 voor hun rekening. De nieuwe organisatievorm bleek een succes: de kwaliteit ging omhoog, kinderen en ouders waren erg tevreden en de school begon in populariteit toe te nemen. Kinderen konden al vanaf twee jaar op het Ooievaarsnest starten en zowel voor- als na schooltijd was er opvang.

De jaren waarin we in Nederland te maken kregen met Corona en alle beperkingen en maatregelen van dien, zorgden voor een periode waarin kinderen noodgedwongen thuis (online) onderwijs kregen of op sommige dagen voor noodopvang in de school aanwezig waren. Hiermee kwam tevens een einde aan het schoolrooster waarbij de kinderen tussen de middag naar huis gingen om te eten of bij de "overblijf" waren. Het continurooster werd ingevoerd en voortaan bleven alle kinderen op school lunchen.

Alle inspanningen van het team om bewezen effectief onderwijs te bieden, het traject om een high performing school te worden en de nieuwe manier van onderwijs organiseren sloegen aan: heel voorzichtig begon de school weer te groeien. De start van de 30e kleuter werd gevierd, evenals de komst van leerling nummer 100. De school werd een kindcentrum door de fusie van Stichting Talent voor openbaar onderwijs met Stichting Kinderopvang Hoorn. Het Ooievaarsnest startte een eigen peutergroep en BSO en ook locatie De Zwaaghalsjes (eerst alleen een peutergroep, later ook kinderdagverblijf) kwam onder de vleugels van kindcentrum Ooievaarsnest. 

In 2026 bestaat de openbare school aan de Kalbstraat 60 jaar (waarvan 42 jaar onder de naam Ooievaarsnest). In het schooljaar 2025-2026 zullen hier naar verwachting zo'n 175 kinderen onderwijs krijgen, een flink aantal meer dan de circa 50 leerlingen die het gebouw destijds als eerste in gebruik mochten nemen.